پوشش در استان مرکزی تا حدود زیادی شبیه پوشش مرسوم و متداول در سایر نقاط کشور است. پوشاک ساکنان استان مرکزی در گذشته عبارت بود از:

پوشاک مردان: پوشاک مردان در استان مرکزی در گذشته از بخش‌های زیر تشکیل یافته بود:

سرپوش (کلاه نمدی، کلاه گوشی، کلاه پهلوی، کلاه شاپو)، تن‌پوش (قبا، پیرهن، جلیقه، پوستین، کپنک و تمان) و پاپوش (شال پا، کلش، اوزی چپ، کفش ملکی، پوتون، گالش و اک شسته)

كلاه نمدی: اين كلاه ساده و بدون لبه بوده است.

در شهر مامونيه تنها طبقه رعيت آن را بر سر می‌گذاشتند.

كلاه گوشی: اين كلاه از پشم بوده و توسط مردان روستا بافته می‌شد. اين كلاه چون تا پايين گردن را می‌پوشاند، بيشتر در زمستان‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت.

كلاه پهلوی: كلاه پهلوی را تنها مردان طبقات اعيان و خوانين بر سر می‌گذاشتند.

اين كلاه در نقاط مختلف استان مرکزی با نام‌های «كلاه دوره دار» و «شبگاه» نیز خوانده می‌شد.

كلاه شاپو: كلاه شاپو کلاهی بلند و به شکل مخروطی بود و بیشتر معلمان مكتب‌خانه‌ها آن را بر سر می‌گذاشتند.

قبا: قبا تن‌پوشی از جنس كرباس، نازک و آستين‌دار بوده که تا زير زانو را می‌پوشانده است.

قبا بيشتر در فصل بهار و تابستان استفاده می‌شد.

از دیگر نام‌های قبا، «دون» بوده است.

پيرهن: پيرهن؛ گشاد و بلند، بدون يقه و دارای سه دكمه در جلو بوده و تا بالای زانو را می‌پوشانده است. آستين آن نیز ساده و بدون دكمه بود. در برخی موارد يقه پيراهن تنها با يک دكمه بر روی دوش بسته می‌شد.

پيرهن را در شهرهای ساوه، مامونيه و روستاهای آوه و الوير «پيرون» و در ساير نقاط «كوينک» می‌نامیدند.

جليقه: جليقه تن‌پوشی جلو باز و بدون آستين است.

در شهر ساوه آن را «جيزقاله» و در مامونيه و لالايين «جليزقه» می‌نامیدند.

پوستی: پوستی یا پوستین را از پوست گوسفند كه پشم آن چيده نشده است،‌ تهيه می‌كردند.

استفاده از این پوشش امروز نیز در میان چوپانان و در فصل زمستان رواج دارد.

پوستين را در مامونيه «كورک»، در روستای الوير «بالاركوک» و در روستای خشكرود «كلک» می‌نامیدند.

كپنک: كپنک تن‌پوشی است مخصوص چوپانان که آن را در فصل زمستان می‌پوشند. کپنک از پشم گوسفند و يا موی بز تهيه می‌شود.

تمان: تمان تن‌پوشی گشاد و راحت و مانند زيرجومه (زير شلوار) است. جنس آن از كرباس و بيشتر به رنگ‌های آبی و مشكی است.

شال پا: شال پا را از پشم می‌بافند و به هنگام چرای دام در زمستان‌ها بر روی ساق پا می‌پيچند.

شال پا در نقاط مختلف استان مرکزی با نام‌هایی چون «دولاخ» و «مچ پيچ» نامیده می‌شود.

كلش: نوعی كفش كه تخت آن از پارچه است و رويه آن از نخ پنبه بافته می‌شود.

در روستای لالايين آن را «آجين» می‌نامند.

اوزی چپه: تخت این نوع کفش از لاستيک و رويه آن از چرم بوده است. اين كفش را هنگام كشاورزی و چوپانی استفاده می‌کردند.

كفش ملكی: تخت کفش ملکی از لاستيک و رويه آن از نخ پنبه بافته می‌شده است.

اين كفش نام‌های دیگری همچون «گیوه» و «کش لاستیکی» نیز داشته است.

پوتون: پوتون در واقع همان چکمه است که از لاستيک تهیه شده و ساق بلند است.

اک شسته: تخت این نوع پاپوش از چرم و رويه آن از نخ پنبه است و با نام چاروغ (چاروخ) نیز خوانده می‌شود.

گالش: گالش کفشی است یک تکه و از جنس لاستیک که نام‌های دیگری چون «جير دوستک» و «چاماش» نیز دارد.

پوشاک زنان: پوشاک زنان در استان مرکزی در گذشته از بخش‌های زیر تشکیل یافته بود:

سرپوش (چاقچو، چرقد، کلاه، چادر، دستمال و کلقی) و تن‌پوش (پاچین، کوینک، قربند، کت، جلیقه و تمان)

چاقچو: چاقچو در واقع روسری توری بلندی بوده است كه بيشتر زنان طبقه اعيان آن را بر سر می‌كردند.

چرقد: چرقد از جنس كرباس يا متقال و به رنگ سفيد بوده است.

كلاه: كلاه را زير چرقد بر سر می‌گذاشتند. نام دیگر کلاه «بورک» می‌باشد.

دستمال: دستمال پارچه‌ایست از جنس ابريشم و بيشتر به رنگ سياه که بر روی چرقد به دور سر پیچیده می‌شود.

كلقی: کلقی روسری بلند و ريشه‌داری است به رنگ‌های سفيد، قرمز و سبز که بیشتر برای عروسان کاربرد دارد.

چادر: چادر بانوان استان مرکزی از نخ پنبه و به رنگ‌ سفيد بوده است.

پاچين: پاچين تن‌پوشی يک تكه و بدون يقه است که از شانه تا مچ پا را می‌پوشاند و دو تا سه دكمه در جلو دارد. برای دوخت پاچین از پارچه‌های رنگی گل‌دار و به رنگ‌های قرمز، سبز و سفيد استفاده می‌شود.

پاچين را در برخی نقاط «پاچون» می‌نامند.

كوينک: کوینک پيراهنی گشاد، بدون يقه با سه دكمه در جلو و آستين‌دار است و تا بالای زانو را می‌پوشاند. برای تهيه و دوخت آن از پارچه‌های گل‌دار به رنگ‌های آبی و قرمز استفاده می‌كنند

قربند: دامن چين‌دار بلندی است که همراه كوينک استفاده می‌شود.

برای تهيه و دوخت قربند در حدود 10 الی 12 متر پارچه مورد نياز است.

قربند به نام «شلته» نیز خوانده می‌شود.

كت: کت تن‌پوشی است از جنس مخمل که بيشتر در مراسم عروسی استفاده می‌شود.

جليقه: جلیقه زنان همانند جليقه مردان و بيشتر به رنگ‌های شاد است.

تمان: تمان زنان همچون نوع مردانه آن است با اين تفاوت كه در دوخت آن تنها از پارچه سياه رنگ استفاده می‌كنند.

در برخی نقاط استان مرکزی شلوار زنانه را «نظومی» (نظامی) می‌نامند.

در حال حاضر بيشتر زيورآلات زنان استان از طلا است اما در گذشته زنان از گلوبندی از اشرفی و مریمی که در زیر گلو سنجاق می‌شد، استفاده می‌کردند و گاهی سكه‌های نقره را به گوش می‌آویختند.
http://www.wikipg.com