لباس مردان کوردلباس مردان کرد عبارت است از:چوخه: نیم‌تنه‌ای پنبه‌ای یا پشمی است که در ناحیه سقز، بانه و مریوان به آن «که وا» می‌گویند و درسنندج آن را «چوخه» می‌نامند.پانتول: شلواری گشاد با دم‌پای تنگ است که «رانک» نیز نامیده می‌شود.ملکی: نیم‌تنه‌ای بدون یقه است که از پایین نیم‌تنه تا بالا به وسیله دکمه بسته می‌شود.لفکه سورانی: پیراهنی با آستین فراخ و بلند و زبانه‌ای مثلث شکل در انتهای آستین است که آن در حال عادی دور مچ یا بازو می‌پیچند.شال: که به آن «پشتون» و «پشتینه» نیز می‌گویند، پارچه‌ای است تقریباً به طول 3 تا 10 متر که بر روی لباس در ناحیه کمر بسته می‌شود.دستار: یا «کلاغه» که به آن «دشلمه»، «مندلی»، «رشتی»، و «سروین» (سربند) نیز یم گویند و مردان به جای کلاه از آن استفاده می‌کنند.فرنجی: یا «فره‌جی» که ویژه مردان ناحیه اورامانات است و از نمد ساخته و آماده می‌شود.کله بال: نوعی از نمد پوششی است که چوپانان در مناطق چرای گله در صحرا استفاده می‌کنند.پیچ و کولاو: کلاه محلی کردها را که معمولاً زنان کرد ان را با دقت و ظرافت خاصی و با نقش و نگارهایی بر جایی مانده از فرهنگ اصیل کردی می‌بافند معمولاً به رنگ‌هایی سیاه وسفید و به دو صورت کلاه بلند و تخت بافته می‌شود و در دست مصرف کنندگان قرار می‌گیرد البته بنا به گفته پیشینیان و به اعتقاد انها مرد نباید سرش لخت باشد.پیچ: دستمالی است سیاه و سفید که با گذاشتن کلاه روی سر به دور کلاه پیچانده می‌شود و در قسمت پشت سر در درون دستمال قرار داده می‌شود تا شل نشود البته برادران بارزانی پیچ و کولاو شالشان به رنگ قرمز می‌باشد. البته اعراب نیز از این شال چه سیاه و سفید و چه قرمز رنگ برای پوشش خود استفاده می‌کنند.کلاش: پاپوشی است به رنگ سفید که با ظرافت کامل توسط برادران هورامانی ساخته می‌شود که از بد بو شدن پا جلو گیری می‌کند و پا را خنک نگه می‌دارد از خصوصیات ان فصلی بودن ان است و نمی‌توان از ان در فصل زمستان ویا فصول باران زا استفاده کرد.لباس مردانه از قسمتهای زیر تشکیل می‌شود1. که وا پاتول: که به جای کت و شلوار معمولی می‌پوشند ولی شکل و دوخت آنها غیر از مد کت و شلوار ی است که معمول می‌باشد. که وا یا کت لباس کردی تقریباً به صورت یک ژاکت نظامی می‌دوزند با این تفاوتکه که وا جیب‌های کناره‌ای ندارد و ضمناً چاک آن کاملاً از طرفین راست و چپ باز می‌شود بعلاوه غیراز چاک کناره‌ای آستینهایش چاک دارا ستدوخت شلوار کردی یا پاتول بدین ترتیب است که دهانه‌ای تنگ و بدنه‌ای گشاد دارد و به جای کمر انتهای آن را که گشادیش بیش از دوبرابر یک شلوار معمولی است با بندی که دخین نامیده می‌شود و از توی قسمت تا شده آن لیفه گذشته می‌بندند و از کمر به پایین که وا را داخل پاتول کرده و بند پاتول را روی ان می‌بندند2. پشت تندp-shttend: از پارچه گلدار به طول شش متر درست می‌شوند بدین ترتیب که پارچه را از سمت عرضش تا کرده می‌دوزند و بعد آن را به صورت مختلف ساده و گره چین به کمر می‌بندند آنهای که صاحب اسلحهٔ کمریند آن را روی پشت تند می‌بندند و خنجر را بین پشت تند و که وا فرو می‌کنند3. پچ echپارچه‌ای است سه متری و اغلب گلدار که تارهای از آن جدامی کنند و به شکل جالبی طوری که تارهای ان در طرفین صورت آویزان گردد به دور سر می‌پیچند. پچ را که در نواحی سقز مرز می‌گویند روی کلاه مخصوص به نام عارقچین می‌بندند عارقچین را از نخ و مخصوصا از نخ‌های قرقره‌ای با میل قلاب می‌بافند و این کار مخصوص زنان و دختران کرد است اغلب برای زیبایی بیشتر آن را از نخهای سیاه وسفید و به مقدا کم نخهای رنگین پر نقش می‌بافند.البته شایان ذکر است که پیچ فقط مخصوص اکراد (کردها) نبوده در اکثر مناطق خاورمایانه مردها پیچ می‌بندند، برای نمونه در هندوستان، پاکستان، افغانستان، مناطق عربنشین و... ولی پیج هر قومی جداست و مخصوص آن قوم.4. کراس: کراس همان پیراهن است با این تفاوت که اولاً یقه ندارد و بعلاوه به انتهای آستینها نیز دنباله‌ای به نام سورانی می‌دوزند که آن را درحالت عادی روی آستین که وا می‌بندند و در مواقع اضطراریو مخصوصا در مواقع جنگ دو سر سورانی بهم گره زده و به گردن می آویزانند و نیز همین سورانیها باعث تسهیل بالا زدن آستینها در مواقع شستن دست و صورت می‌باشند.پوشاک زنان کورد
لباس زنان کرد عبارت است از:جافی شلواری همانند شلوار مردان است. این شلوار را زنان کرد، به ویژه زنان روستایی، هنگام کار می‌پوشند. در سایر مواقع، زنان شلوار گشاد از جنس حریر به پا می‌کنند.کُلُنجِه نیم‌تنه‌ای است که روی پیراهن بلند می‌پوشند و رد اورامان آن را «سوخمه» می‌نامند و از پارچه‌زری یا مخمل دوخته می‌شود.شال: از پارچه‌ای زیبا بر ریو لباس در ناحیه کمر بسته می‌شود.کلاو یا کلاه که از جنس مقوا و به شکل استوانه‌ای کوتاه است که آن را با پولک‌هایی رنگین به صورت بسیار زیبایی تزیین می‌کنند.کُلکه: روسری یا دستاری است که به جای کلاه مورد استفاده زنان قرار می‌گیرد کلکه دارای رشته بلندی از ابریشم سیاه و سفید با ملیله‌دوزی استلباس زیبای زنان کرد نیز شامل:که وا:که عین کت مردانه کُردی است با این تفاوت که اولاً پارچه آن را رنگین انتخاب می کنندو ثانیاًخیلی کوتاه تر می‌دوزند؛ بطوری که حداکثر تا کمآآنها پایین می‌آید و ان را کولیجه kulegaمی‌نامند و نیز جیبهای کت مردانه در ان دیده نمی‌شود.کراس:یا پیراهن زنانه کُرد دارای دوختی ساده با بدنی بلند و دامنی گشاده و دراز است. بطوری که دامن پیراهن روی پای آنها قرار می‌گیرد و معمولاً آن را از پارچه‌های بسیار زیبا، نفیس و گران قیمت تهیه می‌کنند.پشت تند:که عین همان پشتند مردانه است ولی زنها اغلب از نوع رنگارنگ آن استفاده می‌کنند. زنها وقتی پشتند را می‌بندند کمی از پیراهن خود را بالا می‌کشند بطوری که انتهای دامن از مچ پای آنها پایین تر نمی‌رود.دستمال یا روسری:دستمال زنان کُرد پارچه‌ای است بسیار نازک و سه گوش که تارهایی در اطراف آن ایجاد می‌کنند و بدین وسیله بر زیبایی آن می‌افزایند، اغلب پولکهایی نیز با آن تارها می‌دوزند تا زیبایی آن را چند برابر کنند. هر چند در مراسم عروسی و فلکلور اکثراً روسری نمی‌بندند.درپه:به جای شلوار پوشیده می‌شود و با دهانه‌ای تنگ روی مچ پای آنها قرار می‌گیرد ولی پوشش ساقهای آن بسیار گشاد می‌باشد.کلاو:یا کلاه زنان کُرد بسیار قشنگ و زیباست، این کلاه را از مقوا و به شکل استوانه کوتاهی درست می‌کنند و روی آن را با پارچه مخملی رنگین«معمولاً گلی یا سبزسیر»می‌پوشانند و بعد روی آن را با پولکهای رنگین یا طلایی و گلابیونهای زرین، مزین می‌سازند. این کلاه را بوسیله یک رشته طلا که لیره یا نیم پهلوی‌هایی به آن می آویزندو از زیر چانه عبور می‌دهند، روی سر نگاه می‌دارند و دستمال را روی آن می‌بندند، رشته‌ای که کلاه را به آن صورت نگاه می‌دارد«قطاره»نام دارد و اغلب آنهایی که قدرت مالی بیشتری دارند از آن استفاده می‌کنند و در دو طرف، در محل اتصال ان با کلاه یک گل طلائی آویزان می‌نمایند. خانمهای متشخص کُرد اغلب به جای کلاو از«گلگله Gelgla»استفاده می‌کنند.گلگله رشته طویلی از ابریشم سیاه و سفید است که آویزه‌های ابریشمی دارد و از روی روسری به شکل جالبی بسته می‌شود.لازم به توضیح است که پسران جوان امروزی به ندرت پیچ می‌بندند. و دختران نیز به ندرت کلاوه یا گلگله بر سر می‌کنند.پوشاک زنان کردستان لباسی شبیه شبرنگ‌ها و ستاره‌های آسمانی لباسی که رنگ و بوی سنت دارد و اصالت یك بانوی ایران زمین از آن می‌بارد. بانوی كردزبان مغرب زمین بزرگترین دغدغه‌اش حفظ سنت‌ها و ارزش‌های ایرانی و محلی است. تركیب اروپایی- محلی را در لباس كردی نمی‌پسندد و باور ندارد لباس اصیل زنان غرب ایران سمبلی فرنگی به خود گیرد. او همواره به قدمت هزاران ساله لباس كردی افتخار كرده و با امید حفظ این لباس سوزن را به ملیله و ملیله را به پارچه می‌زند و بعد سمفونی از نوای كردی را در جان پرزرق و برق پارچه به صدا درمی‌آورد. لباس‌های كردی فقط مخصوص كرمانشاه نیست. این پوشش‌های محلی در استان كردستان، آذربایجان شرقی و ایلام از دیرباز مورد توجه اهالی این شهرها قرار گرفته و قدمتی طولانی دارد. به طور كلی كردها علاقه زیادی به حفظ پوشش‌های محلی دارند به همین علت با وجود تغییرات متعددی كه از قرون گذشته در فرهنگ‌ها به وجود آمده است، پوشیدن لباس‌های محلی كرمانشاه از سال‌های گذشته رونق دارد و تغییر چشمگیری در آن حاصل نشده است. *تاریخچه : بیشتر لباس‌های كردی به دوره مادها و ایران باستان بازمی‌گردد. بر كتیبه‌ها و سنگ‌نوشته‌های به یادگار مانده از قرن‌های گذشته تصاویر زیادی از زنان و مردان مناطق مختلف ایران با پوشش‌های سنتی اهالی كردنشین حك شده است. در این كنده‌كاری‌ها، زنان و مردان با پوشش كامل و شبیه به لباس‌هایی كه اهالی كرمانشاه و سایر مناطق كردنشین بر تن می‌كنند، قابل مشاهده است. البته مردمان نوحی مختلف كرمانشاه، لباس‌های متفاوتی می‌پوشند اما در دوخت اكثر آنها از قواعد خاصی پیروی می‌شود. مثلاً در مناطق مختلف كردستان مانند بانه، اورامان و سنندج و... نوع لباس‌ها متفاوت است. فرهنگ پوشش نیز در نواحی مختلف، فرق دارد. برای مثال در چند سال گذشته، در شهرهای بزرگ مثل سنندج، تعداد افرادی كه با پوشش محلی در اماكن عمومی ظاهر می‌شوند، كمتر شده است اما در عزاداری‌ها و مراسم عروسی، همه كردها لباس محلی می‌پوشند. لباس‌های كردی بسیار متنوع است. كمتر از پارچه‌هایی با رنگ تیره در لباس‌های محلی كرمانشاهی استفاده می‌شود. زنان و كودكان بیشتر لباس‌هایی بر تن می‌كنند كه در دوخت آنها پارچه‌هایی با رنگ‌های شاد به كار رفته است. البته برخی از زنان، در فصل زمستان یك قبای مخملی كه به مانتو شبیه است روی لباس‌های خود می‌پوشند. قباها بیشتر مشكی رنگ هستند. در فصل تابستان نیز، بسیاری از زنان كرد، لباس محلی كه سلطه نام دارد و از جنس مخمل است بر تن می‌كنند. *مرس یكی از پوشش‌های زنانه مناطق كردنشین است. این لباس از نخستین پوشش‌های محلی است كه از نخستین پشم بره تهیه می‌شود. جنس پارچه این نوع لباس بی‌نهایت نرم و لطیف است. در دوخت این لباس كه یكی از اصیل‌ترین پوشش‌های ایرانی است، خیاط تمام مراحل از چیدن پشم و نخ ریسی تا آخرین مراحل دوخت را به تنهایی انجام می‌دهد و نمونه آن در هیچ یك از مناطق ایران یافت نمی‌شود و فقط ویژه كردستان است. افرادی كه در دوخت این نوع لباس تبحر دارند، پس از نخ ریسی و تهیه پارچه، نوارهای 10 سانتی متری را در كنار یكدیگر قرار داده و با نخ آنها را به شكل لباس كه شامل پیراهن و شلوار است می‌دوزند و یك شال از جنس همین پارچه دوخته شده را روی كمر می‌بندند. قیمت این لباس در حدود 300 هزار تومان است. البته پوشش‌های دیگری مانند كلاو، كلكه و سوخمه از دیگر لباس‌های رایج زنان كردستان است. *زنان این دیار دارای یازده تکه پوشش اساسی هستند: کفش، شلوار، زیرپیراهن، جلیقه، قبا، یل، دستمال سه گوش زینتی، عمامه و روسری. ـ کفش زنان کرد از نیم تاج الوان یا چرم خام با طرحی ساده و نوک پنجه ای و اندکی نوک برگشته است. رویه کفش را معمولاً با نخهای الوان ابریشمی نقش بندی و گلدوزی شده تهیه می کنند. ـ شلوار، دارای دو ساقه و یک میان ساق پهن چهار گوش است. کمر این نوع شلوار لیفه دار است. دم پای ساقها نیز به صورت لیفه می باشد که به وسیله بندی در حدود مچ پا جمع می شود. ـ زنان کرد زیرپیراهن یا زیرپوش را معمولاً از چلوار تهیه می کنند. این زیرپوش ساده و بلند است که تا به پشت پا می رسد. آستین آن برشی معمولی است و در مچ دست با دکمه بسته می شود. ـ پیراهن زنان کرد تمام قد بلند است. از زیر بغل، مخروطی شکل به طرف پایین ادامه دارد. این نوع پیراهنها به وسیله پولک دوزی و یراقدوزی تزیین شده اند. جلیقه بانوان کرد از مخملهای الوان تهیه می شود. این جلیقه ها معمولاً دارای یراقها و نوارهای پهن هستند و با سکه ها و زیورهای طلا و نقره تزیین یافته اند. ـ قبای زنان کرد مانند پیراهن آنها تمام قد بلند است. به طوری که تا پشت پایشان ادامه دارد و از روی پیراهن پوشیده می شود. در محل اتصال یقه دکمه قیطانی دوخته می شود که یقه را به هم پیوند می دهد. ـ دستمال زینتی زنان کرد پارچه ای است از جنس توری و سه گوش که از رنگهای مختلف انتخاب می شود. ـ عمامه زنان کرد از دو قسمت تشکیل یافته است: 1ـ کلاه کوتاه یا کلگی مسطح و پولک دوزی شده 2ـ مقداری پارچه مشکی لوله شده. ـ سربند زنان کرد معمولاً از چندین تکه پارچه های ابریشمی به نام کلاغی با زمینه های سیاه و گلهای زرد و سفید تشکیل می شود. *پایبند بودن كردها به سنت و آئین‌های به یادگار رسیده از گذشتگان، راز ماندگاری پیروی از الگوهای پوششی سنتی است. در دوخت این لباس‌ها در طول سال‌ها تغییری ایجاد نشده است. اگرچه گاهی اوقات موجی از پوشش‌های غربی، مناطق كردنشین را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، اما گذرا و كوتاه‌مدت است و بزرگان این مناطق اجازه نمی‌دهند تا بر سنت‌های قدیمی كه نشانه هویت فرهنگی و ملی مردم این مرز و بوم است، گرد فراموشی بنشیند. پدران و مادران كرد، لباس‌های محلی را با افتخار بر تن می‌كنند و بویژه در مراسم با این پوشش‌ها ظاهر می‌شوند تا فرزندانشان نیز از آنها الگوبرداری کنند.
http://www.cloob.com/c/chatroomkurdistan/86716103