استان‌ خوزستان‌ با مساحتي‌ بالغ‌ بر 64664 كيلومتر مربع‌ در جنوب‌ غربي‌ ايران‌ واقع‌ شده‌ است‌.براساس‌ آخرين‌ تقسيمات‌ كشوري‌ در سال‌ 1375، شهرستان‌هاي‌ استان‌ خوزستان‌ عبارتند از: آبادان‌، انديمشك‌،اهواز، ايذه‌، باغملك‌، بندر ماهشهر، بهبهان‌، خرمشهر، دزفول‌، دشت‌ آزادگان‌، رامهرمز، شادگان‌، شوش‌، شوشترو مسجد سليمان‌. استان‌ خوزستان‌ در سال‌ 1375، حدود 3746700 نفر جمعيّت‌ داشت‌ كه‌ از اين‌ تعداد52/62 درصد در نقاط‌ شهري‌ و 51/36 درصد در نقاط‌ روستايي‌ سكونت‌ داشته‌اند

آب و هوا
استان‌ خوزستان‌ در مناطق‌ كوهستاني‌ و مرتفع‌ تابستان‌هاي‌ معتدل‌ و زمستان‌هاي‌ سرد و در نواحي‌كوهپايه‌اي‌ آب‌ و هواي‌ نيمه‌ بياباني‌ دارد. در نواحي‌ پست‌ و جلگه‌اي‌ به‌ طرف‌ جنوب‌ و جنوب‌ شرقي‌خصوصيات‌ آب‌ و هوا از نيمه‌ بياباني‌ به‌ بياباني‌ كناره‌اي‌ تبديل‌ مي‌شود. زمستان‌هاي‌ اين‌ ناحيه‌، كوتاه‌ و معتدل‌ وتابستان‌هاي‌ آن‌ طولاني‌ و گرم‌ است‌



خوزستان‌ تحت‌ تأثير سه‌ نوع‌ باد قرار دارد: اوّل‌، جريان‌ سرد نواحي‌ كوهستاني‌ كه‌ در زمستان‌ به‌ طرف‌ خليج‌فارس‌ مي‌وزد و هواي‌ سردي‌ را همراه‌ مي‌آورد. دوّم‌، بادهاي‌ ساحلي‌ كه‌ گاهگاهي‌ در تابستان‌ از طرف‌ خليج‌ فارس‌همراه‌ با رطوبت‌ زياد و گرما به‌ سوي‌ جلگه‌ها مي‌وزد و به‌ باد شرجي‌ معروف‌ است‌. سوم‌، بادي‌ است‌ كه‌ از طرف‌عربستان‌ به‌ نام‌ "سموم‌" مي‌وزد و هميشه‌ مقداري‌ غبار خاك‌ و شن‌ همراه‌ دارد و هنگام‌ عبور از روي‌ خليج‌ فارس‌رطوبت‌ زيادي‌ را در خود ذخيره‌ مي‌كند
آثار تاریخی
عبادتگاه ها
برد نشانده،مسجدسليمان
چغازنبيل،شوش

عبادتگاه(زيگورات)چغازنبيل

شهرها و تپه هاي باستاني
شهر باستاني ارجان،بهبهان
تل برمي يا برمك،رامهرمز
ويرانه هاي شهر به گوار(آثار جلگه تشون)،بهبهان
تپه چغاميش،دزفول
شهر باستاني دستوا،شوشتر
روستاي گتوند،شوشتر
شهر باستاني جندي شاپور،دزفول
تپه كلگه زري،مسجدسليمان
تپه هاي شوش(شهرشاهي)،شوش
ساير تپه ها و شهر هاي باستاني،خوزستان

قلعه ها و برج ها
قلعه آكروپل،شوش
قلعه ارجان ،بهبهان
قلعه بردي،مسجدسليمان
قلعه دختر،رامهرمز
قلعه رستم گتوند،شوشتر
قلعه سيم بند(طاقا)،مسجدسليمان
قلعه يزدگرد(تاشاري)،رامهرمز
ساير قلعه ها و برج ها،خوزستان

قلعه آكروپل،شوش

كاخ ها و عمارات
كاخ آپادانا(داريوش)،شوش
كاخ ايوان كرخه،شوش
صفه سر مسجد،مسجدسليمان
كاخ شائور(اردشير)،شوش

ويرانه هاي كاخ شائور

كتيبه ها و سنگ نوشته ها
نقش برد،ايذه
نقش كوباد،ايذه
نقش كول فره،ايذه
كتيبه تنگ سروك(سولك)،بهبهان
كتيبه هاي تنگ تكاب،بهبهان
ساير كتيبه ها و سنگ نوشته ها،خوزستان

آرامگاه ها
بقعه براءبن مالك،شوشتر
بقعه هفت شهيدان،مسجد سليمان
بقعه خضر،شوشتر
مقام صاحب الزمان،شوشتر
آرامگاه شاه ابوالقاسم،دزفول
بقعه شاه ركن الدين،دزفول

پل ها و تنگه ها و كاروانسراهاي تاريخي
پل آب شور(اوسور)،دزفول
كاروانسراي دزفول،دزفول
پل قديمي دزفول،دزفول
پل رودخانه كرخه،دهلران،شوش
پل كسري،بهبهان
پل دختر ارجان،بهبهان
تنگ صئولك،مسجدسليمان
پل شادروان،شوشتر
كاروانسراهاي شوشتر،شوشتر
تنگ تك آب،بهبهان
ساير پل هاي تاريخي،خوزستان

خانه هاي قديمي
خانه معين التجار،شوشتر
خانه مستوفي،شوشتر
ساير خانه هاي قديمي،خوزستان

بازارهاي قديمي
بازارشوشتر،شوشتر

بازارشوشتر

آسياب ها
آسياب هاي قديمي رعنا و گله گه،دزفول
آسياب هاي آبي سيكا،شوشتر

حمام و آب انبارهاي قديمي
آب انبار مله پير گل سرخ،بهبهان
حمام وزير،دزفول
ساير حمام ها و آب انبارهاي قديمي،خوزستان

غارهاي تاريخي
غار اشكفت سلمان،ايذه

گورستان هاي قديمي
گورستان هرمز ساساني،رامهرمز
گورستان شمي، ايذه
گورستان زرتشتيان،اهواز

ساير بناهاي تاريخي
خرف خانه،شوشتر
ساير بناهاي تاريخي،خوزستان


اماکن مذهبی
مساجد قديمي
مسجد جامع دزفول،دزفول
مسجد ملا عليشاه،دزفول
مسجد شوش،شوش
مسجد جامع شوشتر،شوشتر
ساير مساجد قديمي،خوزستان

مسجد جامع دزفول


بقعه دانيال نبي

بقعه ها و امامزاده ها
بقعه دانيال نبي،شوش
امامزاده عبدالله،شوشتر
امامزاده شاه ميرعلي حسين،بهبهان
ساير امامزاده ها ،خوزستان

جاذبه های طبیعی
رودخانه ها
اروندرود،خرمشهر
رود جراحي،بهبهان
رودخانه كرخه،خوزستان
رودخانه كارون،خوزستان
رودخانه زهره،بهبهان
ساير رودخانه ها،خوزستان

پل اهواز و رودخانه كارون

تالاب ها،درياچه ها،سدها
بند بالارود،دزفول
بند برج عيار،شوشتر
درياچه سد دز،دزفول
تالاب هور مزرعه،دزفول
تالاب هورالعظيم،سوسنگرد،اهواز
تالاب هورالدورق،شادگان
درياچه سد كرخه،دزفول
درياچه سد كارون،مسجدسليمان
درياچه سد خليل خان،مسجدسليمان
درياچه سد خليل خان،مسجدسليمان
بند ميزان(والرين)،شوشتر
تالاب شادگان،شادگان
ساير درياچه ها و سدها،خوزستان

مناطق حفاظت شده
مناطق حيات وحش حفاظت شده،خوزستان

يك نماي طبيعي،خوزستان

چشمه ها
چشمه آب معدني دهلران،انديمشك
چشمه عين خوش،انديمشك
چشمه آب معدني گراب،شوشتر
ساير چشمه ها،خوزستان

دشت ها و جنگل ها
دشت ها و جنگل ها،خوزستان

قله ها و ارتفاعات
برده نخش،ايذه
دوتو،ايذه
اشكفت دراز،بهبهان
مهره،رامهرمز
مونگشت(منگشت)،ايذه
سفيدون،مسجدسليمان
شاهرود،دزفول
ساير قله ها و ارتفاعات،خوزستان

غارها
غار كهناب،مسجدسليمان


موزه ها
موزه آبادان،آبادان
موزه هفت تپه،دزفول
موزه شوش،شوش

سوغاتي ها و صنايع دستي،خوزستان

صنايع‌ دستي‌ استان‌ خوزستان‌ خاصه‌ منسوجات‌ و صنعت‌ حرير بافي‌ در گذشته‌ معروف‌ بود.المقدسي‌ جغرافيدان‌ عرب‌ از منسوجات‌ شهر ياد كرده‌ است‌. عباي‌ نازك‌ و ضخيم‌ شوشتر و اطراف‌ آن‌ مشهوراست‌. در شادگان‌ نيز عبابافي‌ رواج‌ دارد. در خوزستان‌ بافت‌ مقنعه‌ و بافت‌ "چَفيه‌" رواج‌ دارد. همچنين‌ در شوشترملحفه‌ (ملافه‌) و در دزفول‌ لنگ‌ بافته‌ مي‌شود. جاجيم‌ بافي‌ در شادگان‌ رايج‌ است‌. ساير صنايع‌ دستي‌ استان‌خوزستان‌ عبارتند از: قاليبافي‌، قلابدوزي‌، جاجيم‌ و گليم‌، حصير و بوريا، چادر شب‌، ورشو سازي‌، چوقابافي‌ و گبه‌بافي‌ كه‌ بيشتر توسط‌ عشاير بختياري‌ و عرب‌ بافته‌ مي‌شوند فهرست صفحه
نماي كلي خوزستان



غذاهاي محلي،خوزستان

غذاهاي‌ مردم‌ استان‌ خوزستان‌ ارتباط‌ مستقيمي‌ با شيوه‌ معيشت‌ آنها دارد از آن‌ جمله‌ مي‌توان‌ به‌شله‌ چغندر، آش‌ دوآ، كله‌ پاچه‌، سوپ‌ مرغ‌، كوفته‌ برنجي‌، انواع‌ ماهي‌ (ماهي‌ سرخ‌ كرده‌، مهروت‌، صبور، خورشت‌ماهي‌، خوراك‌ ماهي‌ سرخو، مسموته‌، مرگ‌ سمك‌، خوراك‌ ماهي‌ كوشك‌، ماهي‌ سبزي‌، سوپ‌ ماهي‌ و ميگو، ماهي‌تنوري‌، ماهي‌ شور، خوراك‌ ماهي‌، كوكو ماهي‌)، فهرست صفحه
نماي كلي خوزستان

خوراك‌ لوبيا چشم‌ بلبلي‌، كوكو سبزي‌، پنيرك‌، خوراك‌ باقلا، آب‌ماش‌، باقلا آب‌ پز، سعدين‌، حميص‌ توله‌، سمبوسه‌، دلمه‌ برگ‌ مو، سير باقلا، سيلون‌ و ارده‌، بروني‌ باقله‌، بروني‌(صندلي‌ سلطاني‌)،
توله‌ با ماست‌، اُترشي‌، توچيري‌، حشو، بُشرك‌، درشته‌، خوراك‌ عدس‌ قرمز، شله‌ ارده‌، ماكاروني‌با هويج‌، قل‌ قل‌، رولت‌ با گوشت‌، حَميس‌ باقلا سبز، چلپاته‌، محبوسه‌، نان‌ گوشتي‌، دندرو، ميگوي‌ سرخ‌ كرده‌،خرده‌ گندم‌، آب‌ نخود، زرد كباب‌، حريسه‌، آب‌ باقلا، كباب‌ شيره‌
املت‌ تخم‌ مرغ‌، ميگو پلو، كلم‌ پلو، بهبهان‌ پلاو، ته‌چپن‌، خورشت‌ باميه‌، قليه‌ آلو، خورشت‌ شلغم‌، قليه‌ دزفولي‌، نشاء، حلواي‌ نشاسته‌، شعريه‌، خرماي‌ معصله‌،بيسكويت‌ عربي‌
ترشي‌ خوزستاني‌ و ده‌ها نوع‌ خورشت‌ و چاشت‌ و نان‌هاي‌ محلي‌ ديگر اشاره‌ نمود

رقص و موسيقي محلي،خوزستان

مايه‌ و گوشه‌ شوشتري‌ در موسيقي‌ ايران‌ معروف‌ است‌ و در دستگاه‌ همايون‌ نواخته‌ مي‌شود. آلات‌موسيقي‌ استان‌ خوزستان‌ عبارتند از: ني‌ جفته‌، سرنا، تار، تنبك‌، دايره‌، دهل‌ و ني‌ هفت‌ بند.موسيقي‌ عرب‌ وامدارا انواع‌ شعر عربي‌ همانند "ابوزيه‌"، "عتاب‌"، "ابوطگه‌" يا "بسته‌" و نظاير آن‌ است‌.گروه‌هاي‌ آواز خوان‌ محلي‌ عربي‌ را "الخاشبه‌" مي‌گويند كه‌ آهنگ‌هاي‌ محلي‌ را با آلات‌ موسيقي‌ عربي‌ مي‌نوازندو نوعي‌ ديگر از موسيقي‌ و آواز شعر و آهنگ‌ عربي‌ محلي‌ وجود دارد كه‌ به‌ "علوانيه‌ " معروف‌ است‌. در عتاب‌نيز نوعي‌ غم‌ و اندوه‌ وجود دارد شعر و آهنگ‌ "ابوطگه‌" نيز به‌ طور فردي‌ و جمعي‌ خوانده‌ مي‌شود كه‌ با شادي‌ وگاه‌ با رقص‌ يا "طلگت‌ اصبع‌" همراه‌ است‌. ابزارهاي‌ موسيقي‌ عربي‌ محلي‌ عبارتند از: مطبگ‌، الناي‌، العذابه‌،الطبله‌، الدف‌، الزنجاري‌، رباب‌، سنتور و دَمام‌
منبع: ایران کهن تر از تاریخ، حسن زنده دل، نشر ایرانگردان