موقعيت جغرافيايي،گلستان

استان‌ گلستان‌ با مساحتي‌ 22000كيلومتر مربع‌ در ناحيه‌ جنوب‌ شرقي‌ درياي‌ خزر واقع‌ شده‌ است‌.براساس‌ آخرين‌ تقسيمات‌ كشوري‌ در سال‌ 1375، شهرستان‌هاي‌ استان‌ گلستان‌ عبارتند از: بندر تركمن‌، علي‌آباد، بندر گز، كردكوي‌، گرگان‌، گنبد كاووس‌ و مينودشت‌. شهر گرگان‌ مركز استان‌ گلستان‌ مي‌باشد

آب و هوا،گلستان

استان‌ گلستان‌، با توجه‌ به‌ موقعيت‌ جغرافيايي‌، تحت‌ تأثير عرض‌ و ارتفاع‌ جغرافيايي‌، رشته‌ كوه‌هاي‌البرز، دوري‌ و نزديكي‌ به‌ دريا، بيابان‌هاي‌ جنوبي‌ تركمنستان‌، وزش‌ بادهاي‌ محلي‌ و ناحيه‌اي‌ و پوشش‌ متراكم‌جنگلي‌ قرار دارد و آب‌ و هواي‌ گوناگوني‌ دارد. شمال‌ شرقي‌ استان‌، به‌ ويژه‌ در شرق‌ درياي‌ خزر و حد فاصل‌گرگان‌ رود تا مرز تركمنستان‌، به‌ علت‌ دوري‌ از اثرات‌ درياي‌ خزر، كاهش‌ ارتفاعات‌ البرز شرقي‌، وسعت‌ جلگه‌ساحلي‌ و نزديكي‌ به‌ بيابان‌هاي‌ قره‌ قوم‌ و قزل‌ قوم‌ (در جمهوري‌هاي‌ آسياي‌ ميانه‌) خشكي‌ و گرماي‌ هوا مواجه‌است‌ و دورترها به‌ نيمه‌ خشك‌ (نيمه‌ بياباني‌) تبديل‌ مي‌شود فهرست صفحه
نماي كلي گلستان

منطقه حفاظت شده جهان نما
ماهيگيري،درياي خزر

در اين‌ منطقه‌، ميزان‌ بارندگي‌ سالانه‌ اندك‌ است‌ وبه‌ علت‌ كاهش‌ رطوبت‌ هوا، گرماي‌ آن‌ افزايش‌ مي‌يابد و اختلاف‌ شديدي‌ بين‌ دماي‌ شب‌ و روز و دماي‌سردترين‌ و گرم‌ترين‌ ماههاي‌ سال‌ به‌ وجود مي‌آيد. در منطقه‌ جنوب‌ غرب‌ استان‌ به‌ علّت‌ نزديكي‌ به‌ ارتفاعات‌،از جمله‌ در شهرهاي‌ كلاله‌ و مينودشت‌، تغييرات‌ ديگري‌ در آب‌ و هواي‌ استان‌ ايجاد مي‌شود و با افزايش‌ واعتدال‌ دما، شرايطي‌ مشابه‌ آب‌ و هواي‌ معتدل‌ مرطوب‌ خزري‌ پديد مي‌آيد
آثار تاریخی
عمارات و كاخ ها
كاخ آغا محمدخان،گرگان
كاخ اختصاصي ،گرگان
كاخ شاسمن،گرگان

برج ها
ميل گنبد قابوس،گنبد كاووس
برج رادكان غربي،كردكوي

ميل گنبد قابوس


پل آق قلا

قلعه ها
سد اسكندري(ديوار دفاعي)،گرگان
اسپي دژ (آق قلعه)،گرگان
دژ جناشك،گرگان
دژ خندان(خلعت پوشان)،گرگان
قلعه ماران،گرگان

پل هاي تاريخي
پل آق قلا،گرگان

تپه هاي باستاني
تورنگ تپه ،گرگان
ساير تپه هاي تاريخي،گلستان

بازارهاي قديمي
بازار قديمي گرگان،گرگان

اماکن مذهبی
مساجد قديمي
مسجد گلشن،گرگان
مسجد جامع گرگان،گرگان
مسجد امام حسن عسگري،گرگان
ساير مساجد قديمي،گرگان

آرامگاه خالد نبي

امامزاده ها
امامزاده نور(اسحاق)،گرگان
امامزاده روشن،گرگان
ساير امامزاده ها،گلستان

جاذبه های طبیعی
درياچه ها و مرداب ها
مجموعه تالاب هاي آق قلا،اترك
درياي خزر،بندر تركمن
تالاب گميشان،گرگان
خليج گرگان،گرگان

درياي خزر


تالاب گميشان

رودخانه ها
رود آلستان،گرگان
رود اترك،گرگان
رود دهانه،گنبد كاووس
گرگان رود،گرگان
رود گرجوان،علي آباد
رود قره سو،گرگان
ساير رودخانه ها،گلستان

چشمه ها
چشمه باران كوه ،گرگان
چشمه كبودوال،علي آباد
چشمه زيارت ،گرگان

آبشارها
آبشار لوه،مينودشت
آبشار شيرآباد،خان ببين،گنبدكاووس

آبشار لوه


منطقه حفاظت شده جهان نما

مناطق حفاظت شده
پارك ملي گلستان،گرگان
منطقه حفاظت شده جهان نما،گرگان

كوه ها و ارتفاعات
كوه چلچلي،علي آباد
كوه گاوكشان،گرگان
كوه هلالان،گرگان
كوه جهان نما،گرگان
كوه قرق لند،علي آباد
كوه تكيانو،علي آباد
زرشك كوه،گرگان
ساير كوه ها و قله ها ،گلستان

قرهنگ و هنر
موزه ها
موزه گرگان،گرگان

فضاهاي روستايي و عشايري ويژه
آشوراده،بندرتركمن
رادكان،كردكوي
روستاي زيارت،گرگان


صنايع دستي و سوغاتي ها،گلستان

عمده‌ترين‌ صنايع‌ دستي‌ استان‌ گلستان‌ عبارتند از: ابريشم‌ بافي‌، قاليبافي‌، نمدمالي‌،زيلو جاجيم‌، ظروف‌ و مجسمه‌هاي‌ چوبي‌ و پارچه‌ بافي‌ كه‌ توليد آن‌ها در سراسر استان‌ گلستان‌ به‌ ويژه‌ در نواحي‌جنگلي‌ و در تركمن‌ صحرا رواج‌ دارد. مهّم‌ترين‌ سوغاتي‌هاي‌ استان‌ نيز عبارتند از: قاليچه‌، پشتي‌هاي‌ تركمني‌،جاجيم‌، صنايع‌ دستي‌ چوبي‌ و حصيري‌ و... كه‌ براي‌ جهانگردان‌ بسيار جالب‌ توجه‌ است‌. فهرست صفحه
نماي كلي گلستان

هنر دست تركمن


غذاهاي محلي،گلستان

سفره‌ مردم‌ استان‌ گلستان‌، رنگين‌ و با فرهنگ‌ غذايي‌ ويژه‌ است‌. از آن‌ جمله‌ مي‌توان‌ به‌ انواع‌آش‌ها، انواع‌ كباب‌ها، كوكو سبزي‌، گوشت‌ ترش‌، كتلت‌، شامي‌، مرغ‌ ترش‌، ته‌ بريان‌، كدوقليه‌، انواع‌ ماهي‌ها، مرغ‌بادنجان‌ پهلو، خوراك‌ گوشت‌، سير قليه‌، نرگسي‌، اسفناج‌ ترش‌، لوبيا پته‌، باقلي‌ پته‌، شيرين‌ تره‌، بادنجان‌ پته‌،ناردون‌، قليه‌، خوراك‌ ويژه‌ چوپانان‌، فسنجان‌، خورشت‌ آلومسما، كته‌ چلاو، خورشت‌ انار، ميرزاقاسمي‌، ترش‌تره‌، اسفناج‌ پلو، نان‌ محلي‌، انارتيم‌ پهلو، باقلي‌ پلو، انواع‌ شيريني‌هاي‌ خانگي‌، حلواي‌ محلي‌، انواع‌ مربا، انواع‌ترشي‌ و ده‌ها نوع‌ خوراك‌ و چاشت‌ ديگر اشاره‌ نمود. فهرست صفحه
نماي كلي گلستان



رقص و موسيقي محلي،گلستان

موسيقي محلي استان گلستان بعلت تركيب قومي متفاوت اقلاً در سه نوع پديدار شده است.موسيقي اقوام و عشاير كرد كه عمدتاً در شمال شرقي استان زندگي مي كنند و موسيقي آنها عمدتاً ريشه در موسيقي كردستان دارد.موسيقي مردم گرگان كه به ترتيبي با موسيقي مازندران مربوط ميشود.موسيقي مردم تركمن‌ در استان گلستان جايگاه ويژه‌اي را احراز ميكند.موسيقي تركمنها در سيماي“اوزان” ها يا “باغشي”‌ها متجلي ميشود.معروف ترين و قديمي ترين “اوزان” “قورقودآتا” نام دارد.در دوران معاصر “اوزان” را “ بخشي” يا “باغشي” ميگويند.موسيقي تركمن يكي از تجريدي ترين و پيچيده‌ترين انواع موسيقي در قلمرو جغرافيايي ايران است كه عمدتاً با دو تار و آواز همراه است.تعداد نغمه‌ها و ملودي‌هاي موسيقي تركمني را 500 آهنگ ذكر كرده اند كه عمدتاً در چهار مقام اصلي مخمص ، تشنيد، غئريق لر و نوايي در سبكهاي معروف گرگان يولي، دامانايول، ماري يولي و خيوه يولي نواخته ميشوند.
متون آوازهاي تركمني نيزبه دو دسته تقسيم ميشود:دسته اول شامل داستانهاي منثور و منظوم از قبيل “زهره و طاهر”، “غريب و شاه صنم”، “زين العرب”، “صياد و همراه”،‌ “يوسف و احمد”، “كوراوغلي” و … كه متن اين داستانها به زبان تركي و با داستانهاي اجرا شده توسط عاشيقهاي آذربايجان يكسان است.دسته دوم شعرهاي برگرفته از شاعران كلاسيك تركمن چون“مختوم قلي فراغي”، “قرباندردي دليلي”، “آنه قليچ ما‏تابي”، “ملانفس”، “مسكن قليچ”و … است.شعرهاي ديگري هم در آوازها خوانده ميشوند كه سروده شاعران گمنام تركمن است.

در موسيقي تركمني دوتار مهمترين ساز است.اين ساز را چون از قديم از چوب درخت توت ميساختند«توت تار» و به خاطر خشك كردن چوب در تنور «تامديده » و به علت استفاده از دو سيم روي آن «دوتار» مي ناميدند.البته در قديم وترهاي دوتار از جنس ابريشم تابيده ميشد اما امروزه از سيم فولادي استفاده ميشود. فهرست صفحه
نماي كلي گلستان
موسيقي محلي تركمن


منبع: ایران کهن تر از تاریخ، حسن زنده دل، نشر ایرانگردان